Het kabinet heeft in de persconferentie van 13 augustus aangekondigd dat de anderhalve meter maatregel voor medewerkers en studenten in het hoger onderwijs wordt afgeschaft. Wel zal er voorlopig een maximale groepsgrootte van 75 gaan gelden.

Pieter Duisenberg, voorzitter Vereniging van Universiteiten: “Het is heel goed nieuws dat studenten weer grotendeels samen naar de universiteit kunnen komen om het onderwijs te krijgen dat zij verdienen. Dit is een grote stap vooruit naar het oude normaal. Onze medewerkers en studenten hebben dit hard nodig. Toch is er ook een keerzijde: de maximale groepsgrootte beperkt het geven en volgen van grootschalig onderwijs flink. Zowel studenten als onze medewerkers worden hierdoor geraakt. We hopen dat de beperkende maatregel van maximaal 75 personen snel niet meer nodig zal zijn.”

Door het vervallen van de anderhalve meter afstand kunnen de meeste onderwijsvormen, zoals werkgroepen en practica, vanaf de start van het collegejaar fysiek plaatsvinden. Maar de groepsgrootte van maximaal 75 studenten (die samenhangt met de mogelijkheid tot het doen van bron- en contactonderzoek bij uitbraken) vormt nog steeds een flinke belemmering. Een substantieel deel van de hoorcolleges zal door die maatregel online moeten worden gevolgd. Veel studenten zullen daardoor minder fysiek onderwijs krijgen in de eerste fase van het collegejaar.

Duisenberg: “Dat is extra zuur omdat juist de eerste weken in september bol staan van de activiteiten. Alles is gericht op elkaar ontmoeten en leren kennen, dat neem je mee in de rest van je studietijd. Van een groot aantal studenten moeten we voorlopig toch nog vragen om genoegen te nemen met een beperkt aantal uren in de collegebanken. Ook van docenten en roosteraars wordt opnieuw veel flexibiliteit verwacht.”

Grotendeels open, maar wel veilig en verantwoord
Uiteraard nemen de universiteiten ook in komend academisch jaar alle geldende voorzorgsmaatregelen in acht. Zo zijn in de vorige periode onder meer met looproutes en hygiënemaatregelen grote uitbraken op de universiteiten voorkomen. Mondkapjes blijven op alle universiteiten verplicht bij verplaatsing. Goede ventilatie is de afgelopen anderhalf jaar een belangrijk aandachtspunt geweest en blijft dat ook de komende periode. Ook hebben universiteiten een signaleringsfunctie richting de GGD’s.

Verder blijven universiteiten onder het motto “Ga je studeren? Laat je vaccineren!” studenten oproepen tot vaccinatie. De bereidheid om te vaccineren is hoog onder jongeren tussen de 16 en 24 jaar (81%; RIVM), maar jongeren hebben relatief kort de tijd gehad zich te laten vaccineren. Om het vaccineren nog gemakkelijker te maken, wordt in overleg met de GGD in steeds meer universiteitssteden vaccinatie op locatie georganiseerd. Daarnaast zijn er gratis zelftesten beschikbaar voor studenten.

Duisenberg: “Onze campussen moeten veilig zijn, voor zowel medewerkers als studenten. Dat is ons sinds maart 2020 gelukt en ook in deze nieuwe situatie blijft dit de hoogste prioriteit.” Universiteiten gaan met hun medewerkers en studenten in gesprek over oplossingen indien er ondanks bovenstaande maatregelen knelpunten dreigen te ontstaan.

We kijken terug op anderhalf jaar studeren, lesgeven en onderzoek doen met flinke coronabeperkingen. Inmiddels zijn de laatste cijfers over de studievoortgang bekend. Het blijkt opnieuw dat het onze docenten en studenten gelukt is om de lastige periode die achter ons ligt door te komen zonder grote vertragingen in studievoortgang; een grote prestatie. Maar de sociale gevolgen van de beperkingen in de afgelopen anderhalf jaar zijn fiks. Meer studenten hebben zich de afgelopen periode gemeld voor hulp bij hun studie of met psychische klachten. Ook is gebleken dat mensen met andere klachten komen dan voorheen, namelijk meer gerelateerd aan depressie en uitzichtloosheid.

Duisenberg: “De eerste 100 dagen van je studie zijn zeer bepalend, zowel voor studiesucces als voor persoonlijke ontwikkeling. Daarom hopen we dat de beperkende maatregel van maximaal 75 personen snel niet meer nodig zal zijn. Ook voor universitair docenten is dat overigens belangrijk.”

Introductieperiode 
De komende weken maken eerstejaarsstudenten kennis met elkaar en met hun universiteit. Deze introductieactiviteiten vinden weliswaar plaats in aangepaste vorm, maar geven eerstejaarsstudenten de mogelijkheid om elkaar en de universiteit te leren kennen. Duisenberg: “De introductieperiode is ontzettend belangrijk voor nieuwe studenten. En dat geldt ook voor studenten die vorig studiejaar zijn begonnen. We hopen dat deze introductiedagen helpen om een goede start te maken op de universiteit.”